Narodowe Święto Konstytucji Trzeciego Maja

 Dzisiaj składaliśmy kwiaty przy Grobie Nieznanego Żołnierza  w Krzeszowicach

A teraz trochę historii:

Konstytucja 3 Maja, pierwsza konstytucja w Europie, stanowi jedno z najdonioślejszych dokonań polskiego parlamentaryzmu. Została uchwalona w roku 1791 w wyniku obrad Sejmu Czteroletniego. Miała na celu reformę systemu politycznego Rzeczypospolitej i m.in. wprowadziła trójpodział władzy, zniosła konfederacje, liberum veto i wolną elekcję.

Rękopis Konstytucji wszyty jest w jedną z trzech ksiąg zawierających oryginalny zbiór uchwał i konstytucji Sejmu Wielkiego z lat 1788-1792. Księga zawierająca rękopis Konstytucji ma wymiary 40 cm x 25 cm, oprawiona jest w czerwony safian, zdobiony na przedniej i tylnej okładce geometrycznymi bordiurami wykonanymi w technice tłoku ślepego. Grzbiet zdobią tłoczenia w złocie, na szyldziku z czarnej skórki wytłoczono złotem napis Oryginał ustaw sejmu 1791.

Tekst Konstytucji spisany został ręką nieznanego pisarza na czterech bifoliach w kancelarii sejmowej pismem kaligraficznym, atramentem brunatnym – powszechnie wówczas stosowanym, na papierze czerpanym.

Materiały Sejmu Czteroletniego trafiły do Archiwum Potockich w Wilanowie za sprawą marszałka nadwornego litewskiego Ignacego Potockiego, czynnego uczestnika obrad sejmowych i współtwórcy Konstytucji 3 Maja. Aby spuścizna dokumentowa Sejmu Wielkiego nie została zniszczona przez zaborców, zorganizował on, wraz ze Stanisławem Małachowskim, wywiezienie rękopisu Konstytucji i innych uchwał sejmowych poza granice kraju, do Saksonii. Dzięki temu ocalone materiały sejmowe znalazły się później jako depozyt w zbiorach wilanowskich. Ignacy, a zwłaszcza jego brat Stanisław Kostka Potocki, zgromadzili w Wilanowie cenny zbiór akt o charakterze publicznym.

W latach 70. XIX wieku zbiór ten przeszedł na krzeszowicką linię Potockich. Przechowywany był w ich siedzibie rodowej w Krzeszowicach, a następnie w pałacu Potockich (Pałacu Pod Baranami) w Krakowie. Po wojnie w 1947 roku trafił do Archiwum Głównego Akt Dawnych do zespołu Archiwum Publicznego Potockich. Drugi egzemplarz rękopisu również znajduje się w Archiwum Głównym Akt Dawnych, w tzw. Metryce Litewskiej.

W Sali Chorągwianej Pałacu Prezydenckiego prezentowana jest księga faksymilowo-reprintowa ustaw sejmowych z 1791 roku. Została ona wykonana na zamówienie Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przez Bibliotekę Narodową na podstawie oryginału z warszawskiego Archiwum Głównego Akt Dawnych.
Jedenaście stron księgi (74-84) zawierających Konstytucję przepisała ręcznie, wiernie naśladując charakter pisma, Aleksandra Kołłątaj, konserwator z Zakładu Konserwacji Zbiorów Bibliotecznych Biblioteki Narodowej.
Pozostałe strony wydrukowano na papierze czerpanym techniką cyfrową z zachowaniem przebitek atramentowych znajdujących się na odwrocie kart. Księga odwzorowuje układ oryginału, w tym puste karty, jak i pomyłki w numerowaniu stron. Każdą kartę oddzielnie postarzono, a do bloku księgi doszyto ręcznie utkaną kapitałkę. Księgę oprawiono w skórę koźlęcą i ozdobiono geometrycznymi bordiurami.

www.prezydent.pl